Minister Knops wil het Bouwbesluit dan ook aanpassen en rookmelders op die manier voor zowel nieuwbouw als bestaande bouw verplicht stellen. Voor de invoeringsdatum van 1 juli 2022 is gekozen om huiseigenaren voldoende tijd te geven om zich op de aangepaste regels voor te bereiden. Én om te voorkomen dat er bij leveranciers te weinig melders beschikbaar zijn. Want door de verplichting moeten naar schatting miljoenen nieuwe exemplaren worden aangeschaft. Alle bouwlagen met een verblijfsruimte én besloten ruimtes waar een vluchtroute doorheen voert moeten immers verplicht met een melder worden uitgerust.

Tussen 2008 en 2017 kwamen in Nederland jaarlijks gemiddeld 31 mensen om het leven door woningbranden. Toch had in 2018 maar iets meer dan 72 procent van de Nederlanders een rookmelder in huis, valt uit gegevens van de Rijksoverheid op te maken. Door alle woningen in ons land op iedere woonetage van rookmelders te voorzien, kan dat aantal tot 18 gevallen teruggedrongen worden, werd vorig jaar in een risicoanalyse vastgesteld.

De maatregel is inmiddels al een kleine 18 jaar verplicht in nieuwbouwhuizen. Maar de roep om brandpreventie ook in bestaande bouw aan te pakken – onder meer vanuit Brandweer Nederland – klonk de laatste jaren steeds luider. Want of je nu een een nieuwbouwhuis woont of in bestaande bouw, de situatie is gelijk. Wanneer je slaapt ruik je niets, omdat je neus dan simpelweg niet werkt. Enkel je gehoor is nog actief. Maakt je wasmachine kortsluiting bijvoorbeeld, dan word je dus niet wakker van de rooklucht. En omdat rook uit veel giftige gassen bestaat, zul je snel in een diepe bewusteloosheid raken, aldus Brandweer Nederland. Vaak al binnen enkele minuten.

Een rookmelder met een levensduur van 10 jaar kost inclusief batterijen gemiddeld € 30,-, en het plaatsen ervan neemt zo’n 30 minuten in beslag, zo blijkt uit onderzoek. Huiseigenaren van bestaande bouw zullen zelf voor de kosten opdraaien en worden tevens verantwoordelijk voor het voldoen aan de eisen en het plegen van onderhoud. Maar al betekent de verplichting een eenmalige investering qua tijd en geld, het is vooral een manier om de veiligheid van Nederlanders te garanderen.

En dus moeten per juli 2022 ook bestaande woningen op iedere bouwlaag met een goedgekeurde rookmelder uitgerust worden. Een zolder die niet als verblijfsruimte dient, hoeft geen rookmelder te hebben. Een besloten gang op de begane grond waardoor een vluchtroute voor de bovengelegen verdiepingen voert wél. Maar in tegenstelling tot bij nieuwbouwwoningen, worden er geen eisen gesteld aan de doorkoppeling van de melders. Ook hoeven ze niet op het elektriciteitsnet aangesloten te zijn; een melder met batterijen volstaat.

In de nieuwe versie van het Bouwbesluit worden dus geen specifieke eisen opgenomen voor het soort rookmelder dat in bestaande bouw geïnstalleerd wordt. Toch kan het interessant zijn om niet voor de standaardmelder te gaan. Je kunt tegenwoordig ook voor slimme melders kiezen, die bij jouw specifieke woonsituatie passen. Die melders geven niet alleen een akoestisch signaal. Bij rook, brand of extreme temperaturen kun je ook gebeld worden of op een push- of e-mailbericht op je telefoon, tablet of computer rekenen. Je wordt dan ook meteen geïnformeerd over de precieze locatie waar het probleem zich voordoet.

Mocht je nog een stap verder willen gaan en een warme band met je buren of straatgenoten hebben? Ook het koppelen van rookmelders in verschillende huizen kan uitkomst bieden bij brand, zo wees een proef in het Twentse Borne enkele jaren geleden al uit. Toen werden op initiatief van verschillende buurtbewoners in meerdere straten rookmelders aan elkaar gekoppeld. Op die manier konden buren ingrijpen als de bewoners bij een brandmelding niet thuis waren bijvoorbeeld. De melders gingen immers in verschillende huishoudens. In korte tijd werd zo meerdere keren brand voorkomen. Brandweer Nederland zegt ‘warm voorstander’ van het koppelen van rookmelders te zijn en roept daartoe al langer op. Al is het maar binnen je eigen huis. Want niet iedereen is natuurlijk zo dik met de buren…